Jozef
Studnotoj Genezo 37 - 45
La ĉefaj fidelaj homoj,
kiujn la Biblio priskribas estas por ni utilaj ekzemploj, ne nur pro
ilia fido, kiun ni strebas imiti, sed ankaŭ pro iliaj eraroj,
kiujn ni devas eviti. Estas por ni kuraĝige rimarki, ke kiel ni,
ili ne estis perfektaj:
Abraham
- kvankam nomata 'amiko
de Dio' kaj 'amata'
(Jak.2:23, Jes.41:8), li montris mankon de fido pro timo
de Abimeleĥ (Gen.20)
Jakob
- priskribita kiel 'elektita
de Dio' kaj iun, kiu
Dio 'ekamis'
(Jes.41:8, Mal.1:1-2, Rom.9:13), li trompis sian patron (Gen.27)
David
- viro, kiun Dio diris estis 'laŭ
Sia koro'
(1Sam.13:14), adultis kaj murdis.
Pri Jozef,
filo de Jakob tamen, la Biblio rakontis nenion malaprobinda. La
historio pri li troviĝas en la lastaj ĉapitroj de Genezo,
sed valoras unue legi la inspiritan komentarion pri li en la Psalmoj:
Psalmo 105:1-24 rimarku
- Dio mem sendis Jozefon al Egiptujo v.17
- Dio elprovis lin v.19
Genezo 37
v.2 - la fratoj, kiuj malbone
kondutis estis Dan, Naftali, Gad kaj Aŝer, filoj de la sklavinoj
v.3 - la mikskolora vesto -
preskaŭ ĉiu alia okazo, kiam la Biblio uzas tiujn hebreajn
vortojn ili temas pri pastraj vestoj, tial plej verŝajne tiu
vesto signifas, ke Jozef estis kalkulita la unue naskita de la
familio. Kiel tio li respondecis pri ĝi, kaj agis kiel pastro.
Konfirmo de tio troviĝas en 1Kron.5:2
v.4 - estas nature malami en
tia situacio, sed ne ĝuste. Malameco povas konduti al murdo. Ni
havas la ekzemplon de Kain, kiu murdis sian fraton Abel 'ĉar
liaj faroj estis
malbonaj, kaj la
faroj de lia frato estis justaj'
(1Jo.3:12).
Ni devas ĉiam batali kontraŭ niaj naturaj emoj.
v.5 - sonĝoj - Dio diris
'se iu el vi estas
profeto de la Eternulo .... Mi parolas kun li en
sonĝo'
(Nom.12:6)
v.8, 10 - liaj fratoj kaj patro
tuj komprenis la signifon sed ne agnoskis ke Dio sendis la sonĝojn
v.31 - tiel Jakob, kiu trompis
sian patron, estis mem simile de siaj filoj trompita
v.36 - por sendi lin al
Egiptujo Dio ne lin ordonis, eĉ nek al li parolis. Ĉio
okazis tute nature kaj ĉiu kondutis laŭ sia karaktero. Tio
montras kiel Dio povas fari sian volon sen forpreni ies liberan
volon. Dio antaŭscias tion, kion la homoj faros sen devigante
ilin ion fari. La suferon de Jakob kaj Jozef ni povas imagi. Pasos ĉ.
20 jaroj antaŭ ol ili denove renkontiĝos.
Genezo 39
Suferinte tiel nemeritite
malĝuste, multaj homoj certe ribelus en sklaveco, paŭtus
kaj malvolonte servus, sed Jozef ne tiel kondutis. Tute male!
Elprovinta, kiel skribis la psalmisto, li laboris diligente kaj
honeste tiel, ke Potifar 'vidis, ke la Eternulo estas kun li.'
(v.3) Dum tiu periodo en la servo de Potifar li povis lerni la
lingvon kaj kutimojn de Egiptujo, kiu estis utila preparo por la
rolo, kiun Dio celis por li.
v. 7 - venis plua provo por li
pere de la konduto de la edzino de Potifar, kaj li sukcesis rezisti
tiun tenton. Dirante, ke tia 'granda malbonago' estus 'peko kontraŭ
Dio', li montris la ĝustan sintenon, kiun ni devas kultivi.
Ni devas ĉiam memori, ke pekoj estas kontraŭ Dio, ne nur kontraŭ homoj.
v. 20 - oni povas nur konjekti
kial Potifar ne tuj mortpunis lin; li estis nura sklavo. Ĉu li
ne tute kredis la rakonton de sia edzino?
Tiel Jozef sin trovis en eĉ
pli malbona situacio, kiel sklavo krimula en malliberejo. Ĉu li
malesperis aŭ malgajis? Se jes, ne longe. Lia fido al Dio helpis
lin denove konduti ne laŭ nature, sed tiel digne kaj trankvile,
ke postnelonge li akiris la favoron de la estro. Pro tio, li denove
fariĝis la ĉefulo.
Tio plaĉas al Dio, kiel Petro skribis, 'se bonfarante kaj sekve suferante, vi tion paciente elportas,
tio estas laŭdinda antaŭ Dio.’
(1Pet.2:20)
Genezo 40
Jozef estis en la malliberejo
almenaŭ tri jarojn, sed li ne perdis sian fidon al Dio. Li diris
al la korteganoj, ke signifoklarigoj de sonĝoj apartenas al Dio
(v.8), sed kaptinte la okazon peti helpon, li suferis pluan perfidon
kaj devis atendi du jarojn. (41:1) Li kredis, ke Dio estas kun li,
aranĝante ĉion, sed li devis esti tre pacienta.
Ni homoj ofte ne komprenas
kial Dio ne agas pli frue, kaj preskaŭ ĉiu fidelulo en la
Biblio devis lerni pacienci. Imagu, se Saraj, kaj Abram ne estis tiel
malpacientaj, ke ŝi donis al li Hagaron, kiom da ĝeno ili
estus evititaj! Dio ja agos, sed ne ĉiam tuj, nur je la ĝusta
tempo.
Genezo 41
Kiam venis la ĝusta tempo,
Dio agis. Sed kial tio estis la ĝusta tempo? Eble troviĝas
indiko en v. 9 - 13. Rimarku, ke la vinistestro ne diris al Faraono
'vi' sed 'oni'. Tio povus signifi, ke tiu ne estas la sama Faraono
kiel tiu, kiu regis kiam Jozef estis malliberigita. ('Faraono' estas
titolo, kiel 'reĝo') Tiel Jozef sin trovis estro de la tuta
Egiptujo.
Genezo 42
v. 7 - Ĉu eblas imagi la
sentojn de Jozef kiam li subite vidis siajn fratojn kliniĝantaj
antaŭ li? Tiel komencis la plenumo de liaj sonĝoj.
v.21 - La fratoj almenaŭ
montris, ke ili havas kulpan konsciencon pri Jozef, sed kial ili
ekpensis pri li tiumomente? Eble ili subkonscie lin rekonis.
v. 24 - kvankam li tiom suferis
pro liaj fratoj, Jozef ne malamis ilin; tamen li iom provis ilin per
sufero.
Genezo 43 & 44
La elokventa petego de Jehuda
pri sia patro estas unu el la plej kortuŝaj en la Biblio. Tiel
la fratoj montris, ke ili vere pentas kaj domaĝas sian patron.
Genezo 45
Jozef agnoskis, ke Dio lin
sendis por savi la familion, sed estas rimarkinde, ke, krom la
sonĝoj, ĉio okazis tute nature. Oni povus pensi, ke Dio
forgesis Jozefon dum tiuj jaroj de sufero, eĉ punis lin, sed li
komprenis, ke Dio fakte estas kun li kaj ĉion regas. Sufero ne
estas puno por tiuj, kiuj fidas al Dio. 'Kiun
la Eternulo amas, tiun Li punkorektas.' (Heb.12:6)
Kiel Jozef lernis pri Dio por
akiri tian fortan fidon? Povas esti nur per la rakontoj de Jakob pri
siaj spertoj kaj la travivaĵoj de Abraham, Izaak kaj la
prapatroj. Alivorte, li bone konis sian Biblion.
Alegorio
Kiam Stefano alparolis la
Sinedrion (Ag.7), li celis, interalie, montri, ke la Izraelidoj ĉiam
emas malakcepti tiujn, kiujn Dio sendas por savi ilin.Li uzis kiel
ekzemplojn Jozefon kaj Moseon por montri, ke la judoj simile
malakceptis Jesuon. Eblas trovi multajn similecojn inter Jozef kaj
Jesuo:-
JOZEF | JESUO |
-paŝtisto | -'Mi estas la bona paŝtisto' (Jo.10:11) |
-la plej amata filo de sia patro | -'Mia filo, la amata' (Mt.3:17, 12:18, 17:5) |
-ricevis mikskoloran veston signifante pastrecon | -' ... fidela ĉefpastro .. ' (Heb.2:17, 7:26) |
-liaj fratoj lin enviis kaj malamis | -' ... pro envio ili transdonis lin.' (Mt.27:18)
- ' ili malamis min senkaŭze’ (Jo.15:23-25) |
- lia patro, ne komprenante 'konservis en la memoro' | - lia patrino, ne komprenante 'konservis
... en sia koro' (Lk.2:51) |
- la patro sendis lin al liaj fratoj, kiuj volis lin mortigi | - en la parabolo la kultivistoj murdis la filon (Mt.21:33-39) |
- metita en puton, kiu poste estis trovita malplena | - metita en tombon, kiu poste estis trovita malplena (Lk.24:3) |
- Jehuda vendis lin por 20 arĝentaj moneroj | -Judas (greka formo de Jehuda) vendis lin por 30 arĝentaj moneroj (Mt.26:14-15) |
- suferis senkaŭze pro la pekoj de aliuloj | - 'suferis pro vi ... pekon li ne faris'
- 'li estis vundita pro niaj pekoj ..' (1Pet.2:21-24, Jes.53:5) |
- en malliberejo 3 jarojn | -en la tombo 3 tagojn |
- kondamnita kun 2 krimuloj ... unu mortis, la alia estis savita | -krucumita kun 2 krimuloj ... unu mortis, la alia saviĝis (Lk.23:39-43) |
- post liberiĝo li ricevis novan veston | - post releviĝo li ricevis senmortecon (Apok.1:18) |
- komencis labori ĉ. 30 jaraĝe (eblas kalkuli tion per la aĝo de Jakob) | - komencis prediki ĉ. 30 jaraĝe (Lk.3:23) |
- ricevis aŭtoritaton super la tuta lando | - ricevis aŭtoritaton super la tuta tero (Mt.28:18) |
- Dio sendis lin por savi sian familion | - '.. la Patro, kiu min sendis ..', '..li savos sian popolon
de ilaj pekoj' (Jo.14:24, Mt.1:21) |
- ĉiuj devis genuiĝi antaŭ li | - '.. Dio tre alte superigis lin ..', ' ..kliniĝu ĉiu genuo .. ' (Filip.2:10, Ps.72:11) |
- nur Faraono estis super li | - nur Dio estas super Jesuo (1Kor.3:23,15:28) |
- liaj fratoj ne rekonis lin | - la judoj 'ne konis lin' (Ag.13:27) |
- rekoninte lin, la fratoj pentis kaj ploris | - je lia reveno la judoj rekonos lin, pentos kaj ploros (Zeĥ.12:10-14) |
- li pardonis ilin | - 'Patro, pardonu ilin ...' (Lk.23:34) |
- provizis panon al homoj el ĉiuj landoj | - 'Mi estas la viva pano ..se iu manĝos .. tiu vivos eterne .. ' (Jo.6:51) |
- donis novajn vestojn al siaj fratoj | - donos senmortecon al la kredantoj (1Kor.15:53-54, Jo.6:39,40,44) |
Eblas trovi eĉ pli
similecojn, sed estas jam evidente, ke la vivo de Jozef, kvankam
historio, estas ankaŭ parabolo aŭ alegorio, same kiel
eventoj pri Abraham (Gal.4:21-26), Moseo kaj aliaj. Jesuo diris, ke
la Skriboj 'atestas pri mi.' (Jo.5:39) Se ni memoras tion kiam
ni legas, ni trovos trezorojn. Legante la
Biblion, valoras ĉiam demandi 'pri kio tiu memorigas min?'
Ni finu per la vortoj de la
anglo William Tyndale, kiu laboris dum jaroj por traduki la Biblion
en la anglan lingvon. Fine li estis murdita pro sia forta deziro doni
al ĉiuj la eblecon legi por si mem la vorton de Dio.
'La
Skriboj fontis de Dio kaj fluas al Kristo kaj estis donitaj por
konduki nin al Kristo. Vi do iru laŭ la Skriboj kiel laŭ
linio, ĝis vi alvenu al Kristo, la vojaĝfino kaj ripozejo.'
Jean Field