Injili en Ang'o?

En gi maber ka ikawo thuoloni mar nono tiend wach manie Muma. Ka moro dipo ka in gi dwaro kuom nono tiend lemo. Dhi e kanisa, timo misang’o, luwo timbe dhano. Kendo wan be wayie kodi. Muma puonjo ni Nyasaye dak ei chuny chwo gi mom ma chiko itgi ni wechene. Nyasi duto ma oneng’o waluw gin mago ma Muma owuon ema owacho nwa maler – kendo wan kod mangeny ei Muma. Ka ibatisowa ka ilutowa ei pi kod ng’ing’o Makati juma ka juma ka waparogo Yesu gin e nyasi madong’o ma oneng’o watim.

Kata sa moro in mana ng’at ma dwaro Nyasaye e Ngimane, to ok idwar mar dhi matut. Koro mano nyalo bedo adiera kuom wan ma wahero somo kitepe mag lemo, wabedo joping’ wach Muma kata wabedo gi nonro kuome. En gi maber ahinya ni wayie ni Nyasaye nitie; Kuom adiera ongima. To kata kamano pod wan gi weche mangeny ma oneng’o fweny – kuom puonjruok wachne, Muma, wanyalo ngeye kendo wabed ei chenrone mochwere. Kitabuno nondik gi joma Roho notelonigi – ok en mana wach mar dhano, kaka kitepe ma moko. Koro ma emomiyo oromo gi puonjruok.

Koso sa moro iparo ni ingeye duto. Iseneno Muma, iseparo kuome. To ka in ja adiera to ingeyo malongo ni nitie gima pod orem. Pod nitie luoro moro kuomi, luoro mar gima notimre nyime, rem kuom bedo gadiera kuom gikowa .... to ma in gono chalo gi guok mara teng’ maluwo chwo gi mom nyaka kar lietegi. To in wakoni ni miye thuolo machielo sa moro di po ka kaka dhano oloko gik moko pok owilo pachi kuom ngeyo Muma. Non tiend Muma kendi in iwoun.

Koso sa moro ineno ngima jo Kristo ka “gima itugogo kuom nono tiend gimoro” kata ka gir tugo mamoko, gimoro malombo ji, piny moro ma iromogo e wang’ yo – ma be pod teri mana e liel. Ngima chiek ma ok oneng’o wabed gi paro mochidoni. Chieng moro achiel ibiro nindo e liendi, chieng moro achiel kum mar dho biro diyi. Omiyo ma e kinde ma oneng’o inon weche duto manie Muma. Asayi, kuom chuny maler makonyi iwoun, we thuolo matin mar ngimani mondo inon go gima Muma wacho.

Koro we awuo kuom penjo, Injili en Ang’o

Akwayi ni mondo ihel Muma Manyien e Mathayo 1:1. Ma e chakruok ma Mathayo lerogo tiend wach Injili:

Anywola mar Yesu Kristo, ma nyakwar Daudi, kendo nyakwar Ibrahime ma:

Ok sa moro ochakre ka gima ne wadwaro. Owacho ni Yesu en nyakwar Daudi kod Ibrahim. To kuom Mathayo ma e chakruok mar Injili.Paulo be no nene e yorno. Ngi ane kitabu mar Jo galatia 3:8

Muma wuoyo kuom Ibrahim niya Kuomi ema Nyasaye noguedhie ogendini duto mag piny.

Koro, Injili en gima nosing’ ni Ibrahim. Mano e gima Paulo wacho. Koro ka wanyalo winjo gima Nyasaye nosing’o ni Ibrahim, Wanyalo winjo gima Injili en. Koro wachak wang’i Muma Machon, mondo wane ane gima Nyasaye nonyiso Ibrahim. Wangiyo Chakruok, kitabu mokwong’o e Muma, Chakruok 17:8

Kendo ni in, kod kothi bang’i anami piny miwuothoe, piny duto mar Kanaan, mondo obed maru nyaka chieng mi anabed Nyasachgi.

Koro Ibrahim gi Kothe ne owachne ni obiro dak e piny nyaka chieng. Koro, Ngima mochwere ne en paro manowuok e chakruok e Muma Machon. Ng’e malongo ni weche duto manie Muma ok tuomre. Ere kaka ma bedo? Wang’i Chakruok 22:17-18

Koro gweth to anagwedhi, kendo met to anamed kothi ka sulwe me polo, gi kuoyo ma ni e dho nam, kendo kothi nokaw dharanga jowasike. Kendo kuom kothi dhoudi duto mag piny noyud hawiniwira isewinjo dwonda.

Ibrahim ne dhi bedo gi Nyathi ma ne dhi doko gweth ni piny duto. Koro yo ma iwinjo go Muma en ka Muma wuoyo kuome owuon kendo olokore kende. Koro weche duto mawasomogi ondik te e Muma Manyien – Tich Joote 3:25,26. Wang’i kanyo mondo wayud tiendgi

Un e Nyithind jonabi, kendo nyithind Muma ma Nyasaye notimo gi kwereu kowacho ni Ibrahim niya, Kuom kothi dhoudi duto mag piny nonwang’ gueth. Un mokwongo e ma Nyasaye nochungonu Jatichne ni mondo oduedhu, kolokou ng’ato ka ng’ato oa e yorene maricho.

Koro, ng’ano ma koth Ibrahim? Yesu. To gin gueth mage ma omiyo chwo kod mom manie piny duto? Gueth mar weyo Richo kod warruok. We wagi matut. Jo Galatia 3:16

To singruokno nohul ni Ibrahim kendo ni kothe. Ok owacho ni “Ni kothene ‘’ kowuoyo kuom mathoth; to “Ni Kothi” kowuoyo kuom achiel, ma en Kristo.

Koro, Koth Ibrahim ne en ng’at achiel, achiel,Yesu. To ere kaka ng’at achiel di lokre ji mathoth, ma thoth ka sulwe ma e polo? Wasom e Jo Galatia 3:27-29.

Nikech un duto ma ne obatis kuom Kristo, userwako Kristo. Onge Ja Yahudi kata Ja yunani, onge misumba kaka ng’at mathuolo, onge madichwo kaka madhako; Un duto un achiel e Kristo Yesu. To ka un mag Kristo, eka un koth Ibrahim, kendo un jocham gikeni mar singruokno.

Koro, mana jogo ma obatis ei Kristo ema nigi thuolo e singruokno – singruok mar ngima mochwere e piny ka.Ma emomiyo nyaka batiswa mondo wayud warruok! Paulo wacho ni genoni e mar “geno mar Jo Israel” (Tich Joote 28:20). Ka nochomo tho, ma ema ne genone – geno mar Israel. Batiso en ang’o, kara? Ok en kiro pi. Muma Manyien nondik gi dho Jo Grik, kendo wach mawacho ni ‘batiso’ nyiso ni kama tut. Ne itiyo kode ka yie onimo, olal kama tut kaka wanyalo keto kata law molut ei pi mondo olok rangi mare. Ngi ane Mathayo 3:13-16

Eka Yesu nobiro koa Galili mochopo Jordan ir Johana, mondo oyud batiso kuome. To Johana notemo sinde, ka wacho iya An e ma adwaro mondo ibatisa, to in kendo e mibiro ira koso. Yesu nodwoke niya. Yiena koroni nikech e kaka owinjore mondo wachop tim makare duto. Eka noyie. To kosebatis Yesu gikanyono nowuok oa e pi kendo polo noyaworene mi noneno Roho mar Nyasaye ka lor kaka akuru, kobiro kuome, to dwol moa e polo nowacho ni “Jali en Wuoda mahero Chunya mor kode”

Yesu no nyumore ei pi kendo nowuok ei pi. Nobatise ka en ng’a mang’ong’o, ok ka en Nyathi, ok nokir kuome pi. Mano emanomiyo otime mana ei aora. To ka en ema nobatise wan bende onong’o batiswa. Nyumruok e pi kendo wuok oko e pi nyiso tho kod chier mar Yesu, kendo mano nyiso ni wayie kawo thone kod chierne kaka marwa. Ma emomiyo nyaka batiswa mana ka oling’wa e pi, ok ka okir pi. Ngi kitabu ma Jo Rumi 6:3-5

Koso ukiya ni jogo duto kuomwa ma obatis e Kristo Yesu ne obatiswa e thone? Omiyo kan nosebatiswa e thone, noyikwa kode, ni mondo kaka Kristo nochier a kuom jo motho kuom duong’ mar Wuoro, kamano wan bende wawuothi e ngima manyien. Nikech ka waseriwore kode e thone wanariwre kode e chierne bende.

Ma emomiyo wakwayi ni mondo obatisi- kete kaka dwachi e ngimani, rwako Yesu Kristo! Ka ibatisowa ei Yesu, wabedo achiel kode, kuom mano singocha tiyo kuome. Mano miyo ka oduogo, to nochierwa, wachom bura bang’e to kane wa wuotho e yo mowinjore gi dwach Nyasaye gi wachne, ibiro miyowa ngima mochwere ma sani en go. Bang’e to wabiro dak mochwere e piny Ruoth Nyasaye ma e piny ka. Ka iyie wachni to ibiro yudo ni ngima ni gi tiende. Gigo duto ma ineno giwang’ ma chandowa wabiro yudo ni gin mana mar ndalo matin, to ka Yesu oduogo to nomiwa gik manyien kod ngima mochwere. Ma emomiyo ei Muma kendo ei Kristo nitie GENO madiera. Geno marwa ma nyime duong moloyo chandruok ma wayudo sani.

To mano nyalo timore nadi, ni jal miluongo ni Yesu nyalo warowa? Ne en ja chung’ marwa to mano emomiyo nyaka wayie batiswa ei thone kod chierne ; Nikech ne en mana kaka wan. Ng’i kitabu mar Jo Hibrania 2:14-18

E momiyo ka nyithindogo nigi ringruok mar dhano e kaka Yesu bende nokawo ringruok mar dhano notimo kamano mondo kuom thone oketh loch mar jal man gi teko mar tho, tiende ni satan. Kendo ogony jogo ma ndalo duto mag ngimagi luoro mar tho otueyogi misumba. Nikech nenore malong’o ni ok okony malaika to nykwa Ibrahim e mokonyo. Omiyo nyaka ne obed machalo gi owetene e weche duto mondo odok jadolo maduong’ ma tiyo e nyim Nyasaye kotimo misango migologo richo mag oganda. En owuon osekadho e tem mar neon masira, omiyo onyalo konyo jogo mitemo.

Fweny ka wakolo ni satan of en le kata dragon. Oti kode ka jal ma miyo ji doko joricho . “Nimar misach rich en tho” (Jo Rumi 6:23) to ka wasomo satan ka jal man giteko mar tho. Nyaka wati matek mondo waked gi kit dhano, ok gi ng’at ma ok wane makedo kodwa. Wes 14 mano emomiyo kinde mathoth nokawo kuome owuon kido machal kodwa. Kata kamano riwruok mar Jokristo mathoth puonjo ni Nyasaye gin adek, ni achiel kuom gi ne Yesu. To ma ok en gima Muma wacho. Kendo ka luwore gi Johibrania en gima kare mondo wa winj tiend gima Muma wacho kuome Yesu kare. Ne en gi kido machal kodwa. Ja ndikono owacho wachno nya dingwen! Noteme kaka wan. To ere kaka itemowa? Kod kitwa wawgi. Wangi kitabu mar Jakobo 1:13-15

Kitemo ng’ato kik owach ni Nyasaye tema. Nyasaye ok nyal tem gi richo kendo en owuon ok otem ng’ato. To ng’ato ka Ng’ato itemo ka gombone otere, kendo oyondhe. Eka gombo kosemako ich onywolo richo, to richo kosedongo ogik, onywolo tho.

Ma nyiso ni Yesu ne nigi kido mar dhano. Nyasaye ok nyal tem, to Yesu to notem, Johibrania wacho. Ni Yesu kuome owuon ne ok en Nyasaye. Ne en Dhano, Wuod Nyasaye kuom nyuol, nyakwar Daudi kod Ibrahim kuom Mariam. Kamano bende, Nyasaye ok nyal Nyuol; to Yesu no nonyuol. Nyasaye ok nyal tho; to Yesu notho. Ok wanyal neon Nyasaye, to ji noneno Yesu kendo nomule. Yesu ne ong’e ka pok onyuole. Ne en Wuod Nyasaye kuom Mariam. Ngi kitabu mar Luka 1:31-35

Inimak ich mi ininywol nyathi mawuowi kendo nichak nyinge ni Yesu. En nobed maduong’ to enoluonge ni Wuod Ng’a Mamalo Chuth; kendo Ruoth Nyasaye nomiye kom Daudi kwar mare. En nolo od Jakobo nyaka chieng, kendo pinyruodhe ok norum. To Mariam nowacho ni malaika niya “Ma to nobed nadi ka na akiya dchwo?” Malaika nodwoke ni Roho Maler nobi kuomi kendo teko mar Ng’a Mamalo Chutho noumi. E momiyo nyathi mibiro nywolo bende noluong ni maler, Wuod Nyasaye.

Fweny gik moko duto mowuoye manotimre! Obiro bedo Nyathi Nyasaye, Mariam biro mako ich mare- ma ekama Yesu nochakore, kata obedo ni paro, wach mar Yesu nochako bedo gi Nyasaye a Chakruok. Par ni Mariam ne en mana dhako kaka mon mamoko. Yesu ne Nyakwar Ibrahim kod Daudi, to ma nenyalo mana timore nikech Min mare ne owuok Kuom kothino. Ka Yesu ne Nyasaye, kara mano nyiso ni Mariam e min Nyasaye, kendo kara ne ok en dhako a dhaka. Kaka Muma puonjowa Yesu ne Wuod Nyasaye kendo ne en Wuod dhano ma ne nyakwar Ibrahim kod Daudi kuom Mariam, kara mano nyiso malongo ni Mariam ne mana dhako ka mon moko. Kara kor en gima nono- ma osebedo kit yie marwa, kata mosebedo kit yie mo ok adiera. En gima lich kuom yie gima adiera, nikech kit puojwa tudore gi dakwa. Wangi kitabu mar Johibrania 4:15-16

Nimar wab gi Jadolo maduong’ ma nyalo bedo mang’won gi nyawowa, nikech en jal ma notem e weche duto, kaka wan bende itemowa, to ne oonge gi richo. E momiyo, wasuduru e nyim kom mar Nyasachwa mang’won ka wan gi chir, mondo okechwa kendo wayud ng’wono ma konyowa e kinde mowinjore.

Nikech Yesu ne ni gi kido marwa, mano miyo wanyalo lemo gi chir kuome kotudowa gi Nyasaye. Ok ochuno ni nyaka wabed gi jadolo ma dhano kendo, kanisa moger kata jayalo mondo eka lembwa rwaki.

Koro we atiek ka eketo weche duto ma wase wuoye e yo machiek kawa dwokogo penjo mar- Injili en Ang’o?:

1.Nitie mana Nyasaye Achiel, onge `didek ‘

2.Yesu en Wuod Nyasaye, ok Nyasaye owuon kendo noonge kane pok onywole. Ne okalo e tem duto kod gik moko duto matimore ni dhano, to ne ok otimo richo. Ne ochiwo ngimane ni wan ka otho malit, to nikech e kindeno, ne ok otimo richo, Nyasaye nochiere kuom jo motho.

3.Ka ibatiswa ei Kristo ka iling’owa ei pi ka wan joma dongo, wariwore kode e thone kod chierne.

4.Omiyo ka Yesu Kristo oduogo to nochierwa, yalwa kendo miyo wa ngima mochwere e Piny Ruodhe e piny ka – ma nobedi e piny ka. Piny Ruothni nochal gi kaka piny nechalo e Puoth Eden, ka Nyasaye nochweyo dhano – kendo nobed maber moloyo. Chandruok duto manie piny sani kaka- lweny, kech, kuyo, kata tho wuon, ibiro tiekgi chuth- mochwere.

5.Bang’ tho waonge gi paro- e `piny jo motho’ tiende ni `liel’

6.Chuny ok en gima siko ; no loswa gi buru kendo wabiro dok e buru. Roho e teko mar ngima kuomwa, en ema Nyasaye kawe kawa setho. Ok wachak wabed gi paro moro kendo bang’ kawasetho.

7.`Satan’ en ranyisi mar gik maricho man kuomwa ma wagombo, ma nyaka wakedgo; ok en nying dragon kata gimoro malich mangima. Nyasaye nigi teko 100%; ok oriwo tekone gi `satan’. Chandruokwa duto a kuom Nyasaye, ok satan, omiyo wan gi roho makare mar timo dwach Nyasaye.

8. Ka wasomo Muma wawegi to wanyalo yudo yo makare ma Nyasaye dwaro.

Asayi ni ka ber to puonjri wachgi, kendo kik iyue nyaka chop iyud dwoko ma penjo duto mathagi: Injili en Ang’o? Ageno ni ibiro puonjori kodwa kuom puonj mag Muma ma wachiwo nono: ket ni in iwoun dwaro, mondo obatisi chieng moro achiel, ka iluti ei Pi. Kendo kuom adiera ibiro bedo gi geno mar ngima mochwere. Adier ok wanyal paro kaka Ngima mochwere chalo. To anyalo mana wacho ni ni par ka gima en ndara mabor ma ong’e gikone; to wan e ngima masani wan mana kilo mita matin to wachake. Ma kuom adiera e genowa, ka obatiswa ei Yesu kendo wadak kode. Asayou mondo wakaw gigi duto ka gik mochuno kendo kik wanene ka kit lemo, kata ka gima pile.

Duncan Heaster

PUONJRI KAKA ISOMO MUMA E YO MABER

NONO MA ONG’E CHUDO

Nitie mana Muma achiel e kanisni mathoth. Waduto oneng’o wayud kendwa: Injili en Ang’o? Wang’ado ni rieko ni som Muma kendi mondo iyud ni wach madiera en mane. Wan wayie ni nitie mana Nyasaye achiel kende, ni Yesu en Wuod Nyasaye, kendo ni noting kitwa kendo ni nyaka batiswa ka olutwa ei pi mondo eka thone kod chierne obedwa ohala. Machiengni obiro duongo mondo los Piny Ruoth Nyasaye e piny ka (ok e polo). Pok kuonde man nono piny kago mondo iyud kitepe mabiro konyi e puonjruok Muma.

 

---

Name:_____________________________________________________

Address:___________________________________________________

______________________________Tel:_________________________

Language:

Send to:
Bible Basics, 49 Woodfields, South Croydon, Surrey CR2 0HJ ENGLAND

 

Join Our Mailing List Carelinks Newsletters "Gospel News" Magazine Links About Us / Donations Search Carelinks Online Breaking of Bread Books and Articles Books by Duncan Heaster Living With Alcoholism Къкво е Евангелието? Audio Talks / MP3 Events (caption missing)